ایرانگردی
به گزارش آی فیلم2، مسجد «شیخ لطفالله» ساخته شده بین سال های ۱۶۰۲ تا ۱۶۱۹ میلادی، یکی از مسجدهای تاریخی و شناخته شده شهر اصفهان، در ضلع شرقی میدان نقش جهان این شهر موقعیت دارد.
این مسجد شاهکاری از معماری و کاشیکاری قرن یازدهم هجری است که توسط استاد «محمدرضا اصفهانی» از معماران نامدار آن دوره به فرمان شاه عباس اول ساخته شده است.
مسجد شیخ لطفالله مقابل عمارت عالیقاپو و در همسایگی مسجد امام واقع شده است. این مکان مذهبی برای تجلیل «شیخ لطفالله میسی» بنا گردیده و سالانه گردشگران زیادی را جذب خود میکند.
طرح این مسجد هم زمان با اجرایی شدن نقشه چهار باغ و باغ هزار جریب ریخته شد و طی ۱۸ سال و در دوران شکوفایی معماری صفوی به بهره برداری رسید. در دوران صفویه این مسجد زیبا را با نامهای مسجد صدر و فتحالله نیز میشناختند.
سردر معرق این مسجد تا پایان سال ۱۰۱۱ هجری قمری ساخته و پرداخته شد و احداث ساختمان و تزیینات کاشیکاری آن در سال ۱۰۲۸ هجری قمری به پایان رسید. از آنجایی که این مسجد نه دارای مناره و نه شبستان ورودی است و همچنین ورودی آن که با پله شروع میشود، کمی غیرطبیعی است.
درب ورودی مسجد به صورت دو لنگه است و از چوب چنار یک پارچه ساخته شده که پس از ۴۰۰ سال هنوز پابرجا است. یکی از ویژگیهای این مسجد چرخش ۴۵ درجهای است که نسبت با محور شمال- جنوب و نسبت به قبله دارد که در اصطلاح معماری به آن پاشنه میگویند، اما این بنا چنان استادانه ساخته شده است که از بیرون هیچ اثری از کجی را مشاهده نخواهید کرد.
برای فائق آمدن بر این زاویه، یک راهرو طراحی شده که تماما با کاشی کاریهای هفت رنگ با رنگ غالب سبز وآبی پوشیده شده است. این راهرو از ابتدای ورودی در سمت چپ است و سپس به سمت راست میچرخد.
پس از این راهرو، محوطه اصلی و زیر گنبد کم ارتفاع (از زمین ۳۲ متر) قرار دارد. این گنبد به واسطه عظمت، ویژگیهای فرمی و تزییناتی به رنگ آبی تیره بر روی زمینه سفید، به یکی از زیباترین گنبدهای اصفهان و ایران تبدیل شده است. همچنین در مرکز داخلی گنبد طاووسی طراحی شده است که پرهای آن به وسیله نور وارد شده از طاق بالای در ورودی مسجد تکمیل میشود.
بنای این مسجد بر یک چهار ضلعی استوار است و در قسمتهای بالاتر به هشت ضلعی تبدیل میشود و در نهایت دایرهوار به ساقه گنبد میپیوندد. دیوارهای این بنا برای تحمل سنگینی آن بسیار قطور ساخته شده است به طوری که قطرشان در قسمت پنجرهها به ۱ متر و هفتاد سانتیمتر و در قسمتهای اصلی حتی به بیش از ۲ متر هم میرسد.
در بالای در ورودی از راهرو به شبستان یک گشودگی وجود دارد که برای روشنایی عمومی و به ویژه روشنایی محراب ایجاد شده است. اما برای روشنایی این مسجد ۱۶ پنجره در ساقه گنبد وجود دارد و بهدلیل این که این پنجرههای مشبک در گرداگرد این بنا وجود دارند، در تمام طول روز قسمتی از تابش خورشید را وارد فضای داخلی شبستان خواهند کرد.
یکی از شاهکارهای معماری را میتوانید در محراب این مسجد مشاهده کنید، جایی که کاشیکاریهای ظریف آن و همچنین دو لوح در داخل محراب که عبارت «عمل فقیر حقیر محتاج بر رحمت خدا محمدرضا ابن استاد حسین بنا اصفهانی» روی آن حک شده است.
این اثر در تاریخ ۱۵ جدی(دی) سال ۱۳۱۰ هجری خورشیدی و با شماره ۱۰۵ به ثبت ملی آثار تاریخی ایران رسیده است و البته به دلیل عظمت معماری و تاریخی این مسجد، تمبر مشترکی با نقش این بنا از چین منتشر شده است.
ع ا